Home > Τεύχος 1 ( Τόμος 4) > Πιστοποίηση και αναγνώριση της συνεχιζόμενης νοσηλευτικής εκπαίδευσης
12
Μάι
2011
Posted By :
Comments : Off

Η ∆ια Βίου Μάθηση (Life Long Learning – LLL), ενός Νοσηλευτή αρχίζει από την πρώτη μέρα των προπτυχιακών σπουδών και συνεχίζεται ακατάπαυστα καθ’ όλη τη διάρκεια της επιστημονικής του σταδιοδρομίας. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η δια βίου αποκτώμενη γνώση των νοσηλευτών προέρχεται από την προπτυχιακή εκπαίδευση, από τη μεταπτυχιακή και από τη Συνεχιζόμενη Νοσηλευτική Εκπαίδευση.

Η Νοσηλευτική Εκπαίδευση (NΕ) περιλαμβάνει την απόκτηση γνώσεων (knowledge), ικανοτήτων (skills), συμπεριφορών (attitudes) και ηθικών αξιών (values) εκ μέρους των φοιτητών, ώστε να μπορούν να εξασκήσουν το Νοσηλευτικό επάγγελμα. Οι νοσηλευτές μαθαίνουν να μελετούν στα βήματα μίας δια βίου εκπαίδευσης και πρέπει να είναι ικανοί να παρέχουν στους πολίτες της χώρας υπηρεσίες υγείας υψηλής ποιότητας συμβάλλοντας σε όλα τα επίπεδα όπως αυτά της πρόληψης, διάγνωσης, θεραπείας και αποκατάστασης. Για το σκοπό αυτό, η Συνεχιζόμενη Νοσηλευτική Εκπαίδευση (ΣΝΕ) – Continuing Nursing Education (CNE), των νοσηλευτών καθίσταται απαραίτητη έχοντας ως σκοπό την εξασφάλιση της δια βίου εκπαίδευσης των νοσηλευτών.

Αναφορικά με τη Συνεχιζόμενη Επαγγελματική Ανάπτυξη (ΣΕΑ) – Continuing Professional Development (CPD), η νέα γνώση είναι βέβαια απαραίτητη, αλλά από μόνη της δεν επαρκεί για να αλλάξει τις ικανότητες, τις δεξιότητες, τη συμπεριφορά και τις ηθικές αξίες του νοσηλευτή, ώστε να παρατηρηθούν ουσιαστικές βελτιώσεις στις παρεχόμενες υπηρεσίες υγείας. ∆ίνεται έτσι βάρος στη διαρκή θεωρητική ενημέρωση και πρακτική κατάρτιση του νοσηλευτή στις τρέχουσες επιστημονικές εξελίξεις.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον επί του ζητήματος της ΣΕΑ, δίδεται και από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Συγκεκριμένα, η Γενική ∆ιεύθυνση Εσωτερικής Αγοράς και Υπηρεσιών στο πλαίσιο της επικείμενης αναθεώρησης της Ευρωπαϊκής Οδηγίας (ΕΟ) 36/2005 για την αναγνώριση των επαγγελματικών προσόντων, έθεσε το περασμένο Ιανουάριο κείμενο προς διαβούλευση για την αξιολόγηση της ΕΟ όπου γίνεται μνεία για τη ΣΕΑ. Αναφέρεται η σπουδαιότητα της ΣΕΑ στην απαιτούμενη απόκτηση νέων ικανοτήτων και δεξιοτήτων για την επιδιωκόμενη προσωπική επαγγελματική ανάπτυξη αλλά και η αναγκαιότητά της από την πλευρά των συνεχώς αυξανόμενων απαιτήσεων των καταναλωτών υγείας για υψηλού επιπέδου παροχές υπηρεσιών. Επίσης, αναδεικνύεται η συνεχόμενα αυξανόμενη τάση για την αποτύπωση του υποχρεωτικού χαρακτήρα της ΣΕΑ για τα τομεακά επαγγέλματα στην αναθεωρημένη μορφή της Ευρωπαϊκής Οδηγίας 36/2005.

Συμπερασματικά, η Συνεχιζόμενη Νοσηλευτική Εκπαίδευση και η Συνεχιζόμενη Επαγγελματική Ανάπτυξη αποτελούν πλέον, επί της ουσίας, μία ενιαία έννοια ΣΝΕ-ΣΕΑ. Στον προφορικό και στο γραπτό λόγο χρησιμοποιούνται και οι δύο όροι εναλλάξ, αλλά, εξ ορισμού, η κάθε μία από τις δύο έννοιες εμπεριέχει και την άλλη, σε βαθμό που μπορεί να ειπωθεί ότι η ΣΝΕ αποτελεί την εφαρμογή-απόδοση του όρου ΣΕΑ για τον Επαγγελματία Νοσηλευτή.

Παγκοσμίως, σ’ ολόκληρο το φάσμα των προγραμμάτων ΣΝΕ-ΣΕΑ, χρησιμοποιείται μια ποικιλία από μοριοδοτούμενες μαθησιακές δραστηριότητες, οι οποίες παρέχονται ανεξάρτητα, ή μέσα στο πλαίσιο ενός Συνεδρίου ή άλλης επιστημονικής εκδήλωσης, που οργανώνεται από: Πανεπιστήμια, Σχολές, Τμήματα, Τομείς, Νοσοκομεία, Κλινικές, Εργαστήρια, Μονάδες, Επιστημονικές Εταιρείες Ειδικοτήτων, Επαγγελματικές Ενώσεις (ΕΝΕ), ∆ιεθνείς Ενώσεις – Οργανισμοί (WHO, ICN, FEPI). Τέτοιες δραστηριότητες δύναται να είναι οι παρακάτω.

Μοριοδοτούμενες μαθησιακές δραστηριότητες μέσα στα Νοσοκομεία:

  • Επιστημονικές συναντήσεις των κλινικών (grand rounds)
  • Βιβλιογραφική ενημέρωση (journal club)
  • Άλλες εκπαιδευτικές δραστηριότητες στο Νοσοκομείο
  • ∆ιαλέξεις σε μεγάλες ομάδες
  • Συζητήσεις σε μικρές ομάδες
  • Επίλυση προβλημάτων βασισμένων σε πραγματικά περιστατικα
  • Τυποποιημένες εξετάσεις ασθενών
  • Εκπαιδευτικές δραστηριότητες με τη χρήση Η/Υ
  • Ανάπτυξη-βελτίωση δεξιοτήτων πάνω σε διάφορες τεχνικές και νοσηλευτικές πράξεις
  • Ανάπτυξη-βελτίωση διδακτικών ικανοτήτων (εκπαίδευση εκπαιδευτών)

Μοριοδοτούμενες μαθησιακές δραστηριότητες στην Ελλάδα ή το εξωτερικό:

  • Επιστημονικά συνέδρια
  • Εκπαιδευτικά Σεμινάρια
  • Φροντιστήρια
  • On-line δραστηριότητες ΣΝΕ-ΣΕΑ, προσφερόμενες στο διαδίκτυο

Αν και στην απέναντι πλευρά του Ατλαντικού η ΣΕΑ αποτελεί παράδοση (ιδιαίτερα όσον αφορά στους για- τρούς), στην Ευρώπη (εντός και εκτός της ΕΕ) δεν υπάρχει κοινή γραμμή ενώ οι μορφές εφαρμογής της ποικίλουν. Αναφορικά με τα τομεακά επαγγέλματα (όπως και αυτό του νοσηλευτή), η ΣΕΑ δεν είναι υποχρεωτική σε όλες τις χώρες και δεν συνδέεται άμεσα με την επαγγελματική εξέλιξη ή την ανανέωση της άδειας άσκησης του επαγγέλματος. Η υποχρέωση απέναντι στη ΣΕΑ βαρύνει άλλοτε τον επαγγελματία και άλλοτε τον εργοδότη ενώ προγράμματα ΣΕΑ διαχειρίζονται εξίσου από δημόσια ή ιδιωτικά ιδρύματα χωρίς να αποκλείονται τα μεικτά συστήματα.

Για τους λόγους αυτούς και ανταποκρινόμενη τόσο στο κείμενο διαβούλευσης της ΕΕ για την αναθεώρηση της ΕΟ 36/2005, όσο και στο αίτημα για προτάσεις του Υπουργείου Παιδείας για τον καθορισμό των ελάχιστων προϋποθέσεων κατάρτισης των νοσηλευτών, η ΕΝΕ πρότεινε τα εξής: Για τη διασφάλιση της διατήρησης των εκπαιδευτικών απαιτήσεων σχετικά με την άσκηση του νοσηλευτικού επαγγέλματος, απαραίτητη είναι η άμεση σύνδεσή της με την ΣΕΑ με όρους και προϋποθέσεις που θα αναφέρονται ρητώς (πχ πιστωτικές μονάδες – credits) στην αναθεωρημένη Ευρωπαϊκή Οδηγία. Η ΣΕΑ θα πρέπει να είναι υποχρεωτική για την επαγγελματική εξέλιξη ή για την ανανέωση της άδειας άσκησης επαγγέλματος ενώ, προγράμματα ΣΕΑ θα πρέπει να οργανώνονται και να μοριοδοτούνται από την ΕΝΕ ή να οργανώνονται από άλλους εκπαιδευτικούς φορείς υπό την αιγίδα και τη μοριοδότηση της ΕΝΕ. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι παραπάνω προτάσεις αντανακλώνται και στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο των Ρυθμιστών του Νοσηλευτικού Επαγγέλματος, (European Council of Nursing Regulators – FEPI), οι οποίες κατατέθηκαν επισήμως στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Επόμενο βήμα της ΕΝΕ και σε συνεργασία με τη FEPI, το οποίο ήδη βρίσκεται στη διαδικασία της υλοποίησης, είναι η καθιέρωση ενός Ευρωπαϊκού φορέα αναγνώρισης και μοριοδότησης της συνεχιζόμενης νοσηλευτικής εκπαίδευσης στα πρότυπα ήδη υπαρχόντων οργανισμών όπως π.χ. το European Accreditation Council for Continuing Medical Education (EACCME). Στην καθιέρωση του φορέα μοριοδότησης θα συμβάλει η τεχνογνωσία και η συνεργασία για την εκατέρωθεν αναγνώριση της ΣΕΑ με χώρες όπως οι ΗΠΑ και ο Καναδάς οι οποίες είναι ήδη συνδεδεμένα μέλη της FEPI.

About the Author