Η παγκόσμια οικονομική κρίση έχει άμεσο αντίκτυπο στο τομέα της υγείας καθώς έχει επηρρεάσει αρνητικά τον αριθμό των νέων θέσεων εργασίας. Η νέα διαμορφούμενη πραγματικότητα αγγίζει άμεσα και το νοσηλευτικό επάγγελμα, παρά τα επίσημα παγκόσμια στοιχεία που αναφέρουν ότι οι θέσεις εργασίας στο τομέα υγείας έχουν μείνει ανεπηρέαστες και η αγορά εργασίας είναι ανοιχτή για τους νοσηλευτές. Η οικονομική ύφεση έχει συμβάλλει στη μείωση του αριθμού των ατόμων που έχουν ασφαλιστική κάλυψη και κατά συνέπεια τα έσοδα στα ασφαλιστικά συστήματα των χωρών και τη βιομηχανία της υγειονομικής περίθαλψης. Ως εκ τούτου, μέρος των ασφαλισμένων αποφεύγει την αγορά συγκεκριμένων υπηρεσιών υγείας, αν δεν καλύπτονται από το ασφαλιστήριό τους. Έτσι, διαμορφώνεται μια κατάσταση που επηρρεάζει άμεσα τόσο τα νοσοκομεία όσο και τις κοινοτικές δομές, οι οποίες οδηγούνται σε αποδυνάμωση ή σε συγχωνεύσεις, με αποτέλεσμα τη διαθεσιμότητα και την κινητικότητα του προσωπικού προς άλλες δομές και με τον κίνδυνο της απόλυσης να αιωρείται.
Παράλληλα, η παραγωγή μεγάλου αριθμού νοσηλευτών και βοηθών νοσηλευτών και η ένταξή του στο εργατικό δυναμικό έχει ως αποτέλεσμα να τίθενται υψηλά κριτήρια όσον αφορά στα αντικειμενικά και υποκειμενικά προσόντα που θα πρέπει να διαθέτει ένας νοσηλευτής για να κερδίσει μια νέα θέση εργασίας. Επιπλέον, η αύξηση του αριθμού εξιδεικευμένων νοσηλευτών με μεταπτυχιακούς και διδακτορικούς τίτλους, οι οποίοι στην πλειοψηφία τους διαθέτουν και κλινική εμπειρία, αυξάνει τον ανταγωνισμό για νέες θέσεις εργασίας σε σχέση με τους νέους αποφοίτους των νοσηλευτικών σχολών, ενώ η καθυστέρηση για συνταξιοδότηση από ικανό αριθμό νοσηλευτών λόγω της οικονομικής ύφεσης και της πολιτικής αστάθειας, αποτελεί μια παράμετρο που εκτινάσσει στα ύψη τα ποσοστά ανεργίας.
Στις ΗΠΑ, το 36% των αποφοίτων νοσηλευτικής παραμένουν άνεργοι για αρκετό χρονικό διάστημα μετά την κτήση του πτυχίου, παρά την αύξηση που καταγράφεται στις προσφερόμενες θέσεις εργασίας. Αμερικανοί οικονομικοί αναλυτές αναφέρουν ότι οι θέσεις εργασίας των νοσηλευτών κατά την διάρκεια των κρίσεων στο τομέα της οικονομίας έχουν μείνει ανεπηρέαστες κατά το παρελθόν, όμως η παρούσα παγκόσμια οικονομική κρίση φαίνεται να έχει διαφορετικά χαρακτηριστικά και είναι αμφίβολο κατά πόσο θα επηρεαστεί η αγορά εργασίας στο νοσηλευτικό επάγγελμα στο μέλλον.
Η απογοήτευση που διαφαίνεται στην αγορά εργασίας στις ανεπτυγμένες χώρες, όπως οι ΗΠΑ, μακροπρόθεσμα θα δημιουργήσει αλυσιδωτές αντιδράσεις στην αγορά εργασίας και στις υπό ανάπτυξη χώρες, όπως η Ελλάδα, γεγονός αναπόφευκτο. Τα στοιχεία της χώρας μας δείχνουν μικρό αριθμό εργαζόμενων νοσηλευτών, ο οποίος δεν είναι ικανός να καλύψει τις ανάγκες περίθαλψης του πληθυσμού, και αύξηση του ποσοστού ανέργων αποφοίτων νοσηλευτικής. Καθίσταται αναγκαίο η παγκόσμια νοσηλευτική κοινότητα να επαναπροσδιορίσει τους στόχους της και ο κάθε νοσηλευτής να αναπτύξει τις γνώσεις και τις δεξιότητές του, θέτοντας ρεαλιστικούς προσωπικούς στόχους.
Τέλος, επαναπροσδιορισμό χρειάζονται οι πολιτικές υγείας που ακολουθεί κάθε κράτος και θα πρέπει να γίνει μια σημαντική ανακατανομή των ανθρωπίνων πόρων, έτσι ώστε να αλλάξει ο τρόπος που χρησιμοποιούνται για την κάλυψη των συνεχώς αυξανόμενων αναγκών υγείας του πληθυσμού. Άλλωστε, οι σχετικές έρευνες έχουν αποδείξει ότι το καλά εκπαιδευμένο και εξειδικευμένο νοσηλευτικό προσωπικό αποτελεί τον θεμέλιο λίθο των συστημάτων υγείας.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- Wood CA. Employment in health care: a crutch for the ailing economy during the 2007–09 recessions. Monthly Labor Review. 2011; 134(4). Available at: http://www.bls.gov/opub/mlr/2011/04/art2exc.htm [Ημερομηνία πρόσβασης: 27-05-2013]
- American Association of Colleges of Nursing. Joint Statement from the Tri-Council for Nursing on Recent Registered Nurse Supply and Demand Projections. Available at: http://www.aacn.nche.edu/news/articles/2010/tricouncil [Ημερομηνία πρόσβασης: 29-05-2013]
- Kurtz Α. For nursing jobs, new grads need not apply. CNNMoney, January 2013. Available at: http://money.cnn.com/2013/01/14/news/economy/nursing- jobs-new-grads/index.html [Ημερομηνία πρόσβασης: 15-05-2013]
Μαρία Ρεκλείτη,
Νοσηλεύτρια, MSc, PhD©, Γ. Ν. Κορίνθου
