ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Εισαγωγή: Οι βασικές μορφές θεραπείας για την αντιμετώπιση της τοξικοεξάρτησης είναι οι ψυχοκοινωνικές παρεμβάσεις («στεγνά» προγράμματα), η θεραπεία με υποκατάστατα και η σωματική αποτοξίνωση ως μέρος των «στεγνών» προγραμμάτων. Η πιο διαδεδομένη ουσία που χορηγείται ως υποκατάστατο είναι η μεθαδόνη.
Σκοπός: Η διερεύνηση των παραγόντων που επηρεάζουν την υποκειμενική αντίληψη των εξαρτημένων ατόμων (ΕΑ) που βρίσκονται σε θεραπευτικό πρόγραμμα υποκατάστασης με μεθαδόνη, σχετικά με την ποιότητα της ζωής τους (ΠΖ).
Μεθοδολογία: Πραγματοποιήθηκε συγχρονική αναλυτική μελέτη, με δείγμα ευκολίας 209 ΕΑ που παρακολουθούν το πρόγραμμα μεθαδόνης του Οργανισμού Kατά των Nαρκωτικών (ΟΚΑΝΑ) μέσω της χορήγησης ερωτηματολογίου που περιελάμβανε: α) ερωτήσεις κοινωνικο-δημογραφικών και επαγγελματικών χαρακτηριστικών, β) το ερωτηματολόγιο ποιότητας ζωής SF-12 (Short Form 12-Item Health Survey) και γ) την κλίμακα εκτίμησης της ψυχολογικής λειτουργικότητας (Symptom Checklist-90-R) (SCL-90-R).
Αποτελέσματα: Η μέση τιμή των υποκλιμάκων της σωματικής και της ψυχικής υγείας στην κλίμακα της ΠΖ ήταν 47.4±8.8 και 38.6±9.2 αντίστοιχα, που δείχνει χαμηλό επίπεδο ΠΖ των ΕΑ. Οι μέσες τιμές για τις υποκλίμακες των εννέα συμπτωματολογικών διαστάσεων και των τριών συνολικών δεικτών ψυχοπαθολογίας της κλίμακας της ψυχολογικής λειτουργικότητας, έδειξαν υψηλή βαθμολογία που ερμηνεύεται από την ύπαρξη συννοσηρότητας εξάρτησης και ψυχιατρικής διαταραχής. Η παράταση του χρόνου παραμονής των ΕΑ στο πρόγραμμα μεθαδόνης πέρα των δυο ετών βρέθηκε να σχετίζεται, επίσης, με την επιδείνωση της ΠΖ τους. Οι θεραπευόμενοι με τη μεγαλύτερη διάρκεια παραμονής στο πρόγραμμα απεξάρτησης είχαν υψηλότερες τιμές στις υποκλίμακες της σωματοποίησης (p=0.051), της ψυχαναγκαστικής-καταναγκαστικής συμπτωματολογίας (p=0.013), στο γενικό δείκτη συμπτωμάτων (p=0.041), καθώς και στον δείκτη της έντασης της ενόχλησης των συμπτωμάτων (p=0.033). Τέλος, οι παράγοντες φύλο (γυναίκα), η ηλικία έναρξης χρήσης ουσιών (μικρότερη ηλικία) και η έκτιση ποινής σε φυλακή, βρέθηκαν να σχετίζονται θετικά με την εμφάνιση ψυχολογικών δυσλειτουργικών στοιχείων. Η παράταση του χρόνου παραμονής των ΕΑ σε πρόγραμμα απεξάρτησης με χρήση μεθαδόνης, θα πρέπει να επαναπροσδιοριστεί, μέσα από την αναθεώρηση της διάρκειας των συγκεκριμένων προγραμμάτων.
Λέξεις Κλειδιά: Απεξάρτηση, μεθαδόνη, ουσιοεξάρτηση, ποιότητα ζωής.
